Bối cảnh Thống_nhất_Ả_Rập_Xê_Út

Abdul Aziz bin Abdul Rahman Al Saud là người lãnh đạo quá trình thống nhất Ả Rập Xê Út.

Sau Thoả thuận Diriyah giữa Muhammad ibn Abdul WahhabMuhammad ibn Saud, thị tộc Saud lập nên Nhà nước Saud thứ nhất vào năm 1744. Nhà nước này có nền tảng là bảo vệ nghiêm ngặt Hồi giáo. Tư tưởng sản sinh trong giai đoạn này về sau được đặt tên là giáo phái Wahhabi. Nhà nước này khởi nguồn từ khu vực Nejd tại miền trung bán đảo Ả Rập, sau đó chinh phục hầu hết bán đảo, đỉnh điểm là chiếm giữ thành phố linh thiêng Mecca của Hồi giáo vào năm 1802.[7]

Việc để mất Mecca là một tổn thất đáng kể đến thanh thế của Đế quốc Ottoman, vì họ đã thi hành chủ quyền đối với thành phố này từ năm 1517. Triều đình Ottoman cuối cùng có động thái chống lại Nhà Saud, nhiệm vụ này được trao cho vị phó vương Ai Cập nhiều quyền lực là Muhammad Ali Pasha, người này đưa quân đến khu vực Hejaz và tái chiếm Mecca. Trong khi đó, con trai của ông ta là Ibrahim Pasha dẫn quân Ottoman đến vùng trung tâm của Nejd, lần lượt chiếm lĩnh các thị trấn tại đó. Ibrahim bao vây thủ đô Diriyah của Nhà Saud trong vài tháng, Nhà Saud phải đầu hàng vào mùa đông năm 1818. Nhiều thành viên của gia tộc Saud và Abdul Wahhab bị giải sang Ai Cập và thủ đô Constantinople của Ottoman, còn thủ đô Diriyah bị phá huỷ một cách có hệ thống. Vị imam (thủ lĩnh) cuối cùng của Nhà Saud là Abdullah bin Saud sau đó bị hành hình tại Istanbul.[8]

Những thành viên Nhà Saud sống lưu vong đã trở về thành lập Nhà nước Saud thứ hai, thường được cho là bắt đầu từ khi Turki ibn Abdallah chiếm lĩnh Riyadh (và lập nơi đây làm tân đô) vào năm 1824 và kết thúc trong trận Mulayda vào năm 1891. So với Nhà nước Saud thì Nhà nước Saud thứ hai có dấu ấn là ít bành trướng lãnh thổ hơn và ít nhiệt tình tôn giáo hơn.[cần dẫn nguồn] Nhà nước này còn có đặc điểm là bất ổn, tình trạng này bị gia tộc Rashid tại Jebel Shammar lợi dụng. Thủ lĩnh Nhà Saud là Abdul Rahman ibn Faisal tìm cách tị nạn vào năm 1893.[9]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Thống_nhất_Ả_Rập_Xê_Út http://faculty.uca.edu/markm/tpi_narrative_middlee... //dx.doi.org/10.1080%2F1353019042000203412 //dx.doi.org/10.2307%2F20030644 http://www.kingsaud.org/history/article/upbringing... http://ipac.kacst.edu.sa/eDoc/eBook/377.pdf http://etheses.whiterose.ac.uk/529/1/uk_bl_ethos_4... https://books.google.com/books?id=51Bb8Ix7xw8C&pg=... https://books.google.com/books?id=AwweY4yYSMIC&pg=... https://books.google.com/books?id=R0NH1CbXf24C&pg=... https://books.google.com/books?id=WjQfo3a1eVMC&pg=...